Dla producentów mebli i elementów drewnianych wybór odpowiednich lakierów to decyzja, która wpływa na trwałość produktu, wygląd wykończenia, efektywność produkcji i bezpieczeństwo pracy. Na rynku dominują dwa produkty: lakiery rozpuszczalnikowe i wodne. Każde z nich ma swoje miejsce w praktyce przemysłowej i rzemieślniczej, ale ich właściwości techniczne znacząco się różnią. W artykule przyjrzymy się bliżej tym produktom.
Czas schnięcia i ergonomia pracy
Lakiery rozpuszczalnikowe, szczególnie nitrocelulozowe, charakteryzują się bardzo szybkim czasem schnięcia. To istotna zaleta w produkcji seryjnej, gdzie liczy się tempo. Już po kilkunastu minutach można nanosić kolejną warstwę, a po godzinie element może trafić na dalszy etap. Wadą jest natomiast wysoka emisja oparów i konieczność stosowania skutecznej wentylacji oraz środków ochrony osobistej.
Lakiery wodne schną wolniej, co może nieco wydłużać cykl produkcyjny, ale jednocześnie daje większą tolerancję przy nanoszeniu. Pracując z tymi lakierami łatwiej uniknąć smug, zacieków i błędów aplikacyjnych. Dodatkowo są niemal bezzapachowe, co poprawia komfort pracy i pozwala pracować bez intensywnych systemów wyciągowych.
Estetyka wykończenia i odporność lakierowanej powierzchni
Lakiery rozpuszczalnikowe pod względem wyglądu zapewniają klasyczne, gładkie i błyszczące powłoki, choć starsze produkty mogą z czasem żółknąć, zwłaszcza na jasnych gatunkach drewna. Nowsze lakiery poliuretanowe i akrylowe z dodatkiem filtrów UV minimalizują ten efekt.
Z kolei lakiery wodne oferują bardziej naturalny, transparentny wygląd i bardzo dobrą odporność na działanie kawy, wody, środków czystości, ale pod warunkiem prawidłowego utwardzenia. W systemach poliuretanowych (2K), odporność chemiczna i mechaniczna dorównuje rozwiązaniom rozpuszczalnikowym, a często je przewyższa.
Ekologiczne lakiery
Wodne lakiery, o których wypowiadają się eksperci z MebloPol, wydają się obecnie najbezpieczniejszym rozwiązaniem pod względem zdrowotnym i środowiskowym. Nie emitują niebezpiecznych rozpuszczalników, nie wymagają klasycznych pomieszczeń lakierniczych z przeciwwybuchową wentylacją, i są zgodne z normami REACH, a w wielu przypadkach również z normą EN 71-3 ( oznaczającą bezpieczeństwo dla dzieci).
Lakiery rozpuszczalnikowe w dalszym ciągu mają szerokie zastosowanie w dużych zakładach z pełną infrastrukturą ochrony środowiska.
Elastyczność i specjalistyczne zastosowania lakieru
Nowoczesne wodne lakiery nadają się do aplikacji zarówno ręcznej, jak i automatycznej, czyli przez natrysk, zalewanie, zanurzenie czy walcowanie. Z powodzeniem wykorzystywane są również w lakierniach UV, gdzie utwardzenie następuje w ciągu kilku sekund. Taką elastyczność daje m.in. linia lakierów i bejc wodnych.
Dla produkcji seryjnej, gdzie najważniejsze są tempo, jednorodność i powtarzalność, lakiery rozpuszczalnikowe (np. 1K nitro lub 2K poliuretanowe) nadal mają uzasadnienie, zwłaszcza w meblach kuchennych, łazienkowych czy biurowych.
Szczegółowe porównanie lakierów
Właściwość | Lakiery rozpuszczalnikowe | Lakiery wodne |
---|---|---|
Czas schnięcia | Bardzo krótki (15–30 min) | Średni (do kilku godzin) |
Wygląd powierzchni | Gładki, błyszczący, intensywny | Naturalny, matowy lub półmat |
Odporność UV | Średnia (zależnie od typu) | Bardzo dobra (bez żółknięcia) |
Bezpieczeństwo aplikacji | Wymaga wentylacji i BHP | Bezpieczne, bez oparów |
Zgodność z normami | Częściowa (zależna od składu) | Wysoka (REACH, EN 71-3) |
Koszt eksploatacji | Wyższy (wymagania techniczne) | Niższy (łatwiejsza obsługa) |
Oba lakiery – wodne i rozpuszczalnikowe – mają swoje zalety. Tam, gdzie liczy się szybkość i trwałość powłoki, a środowisko jest dostosowane do wymagań BHP, sprawdzą się lakiery rozpuszczalnikowe. Jeśli jednak ważniejsza jest redukcja emisji, komfort pracy, zgodność z normami środowiskowymi oraz estetyka naturalnego wykończenia, to coraz więcej zakładów wybiera lakiery wodne.